Böbrekler hakkında bilgi vermeye başlamadan önce böbreklerimiz vücudumuzda nerededir onu belirtelim böbreklerimiz omurgamızın iki yanında belimize yakın yerlerde bulunan karın boşluğunun arkasında ve dışında sağda ve solda yer alan 2 tane organdır. Şekli ise fasulyeye benzer. Böbreklerin boyu ise yaklaşık 12 cm kadar dır.
Böbreklerin Görevi Nedir? Böbrek Taşı Nasıl Oluşur?
Böbrekler kanın atık maddesi olan kandan süzülmüş ve temizlenmekte olan atılması gereken maddelerin biriktiği idrarı üreten organlardır.
Bir gün içerisinde böbreklerden 180 litre kan geçer ve süzülür. Ortalama bir insanda 5 litre kan olduğunu düşünürsek demek ki kan 36 kez gün içerisinde böbreklerden geçer süzülerek atık maddelerini bırakır. Temizlenmiş bir şekilde vücuda tekrar kazandırılır. Görüldüğü gibi böbrekler adeta bir filtre görevi yaparak kanı temizler. Böbrekler bu temizleme filtrasyon sisteminin organlarıdır. Normal şartlarda bu 180 litre kanda 1,5 litre idrar oluşur. Ve 180 litre kanın bütün atık maddeleri 1,5 lt idrarda bulunurlar. İdrar atılması gereken atık maddelerden oluşan konsantre bir sıvıdır. Bu sıvı dakikada 1 ml iki böbrekten sürekli oluşturulur ve salınır. Böbreklerdeki küçük havuzcuklarda biriken bu sıvı düzenli olarak iki böbrekten çıkan idrar yolları vasıtası ile aşağıda mesane denilen içi boş olan bir organa birikirler. Mesane yaklaşık bir gün içerisinde 4-5 defa kendisini boşaltmak zorundadırlar. Çünkü mesanenin kapasitesi yaklaşık 300-400 ml gibi dir. Bir büyük su bardağı kadar düşünebiliriz. Günde 1,5 litre idrar ürettiğimizi düşünürsek günde 3 veya 4 defa idrara çıkarak mesaneyi belli aralıklarla boşaltırız. Böbreklerden idrar atıldığı sürece vücudun fonksiyonlarının düzgün olarak devam etmesine imkan sağlar. Eğer atılamaz birikirse bir sıkıntı varsa bu çok yoğun olan içerisinde bol miktarda parçacık, kristaller bulunan madde atılamaz ise bunların birbirleri ile birleşmesi, tortulaşması, çökelek oluşturması, bu çökeleklerinde birbirleri ile birleşerek taşa dönüşmesi kolay olmaktadır. Böbrek kumları ve taşları bu şekilde oluşuyor.
Böbreklerimize Nasıl Bakmalıyız?
İdrar tutmak iyi bir şey değildir. İdrarın atılmayıp tutulması böbreklerle birlikte mesane ye de zarar verir. Erkeklerde iyi huylu prostat büyümesi nedeniyle yol tam açılamıyorsa mesanenin tamamını boşaltamıyorsa o zaman sık sık tuvaleti gelir. İyi huylu prostat büyümesi olanlar sık sık tuvalet ihtiyacı duydukları gibi tazyikli idrar yapamazlar. Zayıf tazyikli idrar yaparlar. İdrar yapma süreleri biraz daha uzundur.
Böbrek Sağlığı İçin Neler Yapılması Gerekir?
Böbrekler idrarı sürekli üretirler ve üretmek zorundadırlar. Eğer bir süreyi idrar üretmeden geçirirlerse içlerindeki milyon düzeyindeki ince idrar kanallarında tıkanmalar meydana gelir. Böbrek yetmezliği ortaya çıkar. Malesef bu kanalcıklar tekrar iyileşebilen bir yapıda değillerdir. Böbrekler fonksiyonunu yitirdiğinde iyileşemeyen organlar dır. Bu nedenle sürekli çalışmaları gerekir. Böbreklerin çalışması ve idrar üretebilmeleri için sıvı almamız gereklidir. Bu sıvıyı ise su olarak almak en doğru yoldur. Böbrekler günde 1-1,5 litre idrar üretirsek böbrekleri sürekli çalıştırmış ve kanalcıkları da açık tutmuş oluruz. Günde 1,5 litre idrar üretebilmek için kış aylarında ortalam 1,5-2 litre civarında su tüketmek gerekir. Yaz aylarında ise bu 2,5 litreye kadar çıkarılmalıdır. Yaz aylarında çok fazla terler, nefesle de su buharı kaybederiz bu nedenle tüketilen su miktarı 2,5 litreye kadar çıkartılmalıdır. Diğer sıvılar ise kısmen suyun yerine geçer tam olarak suyun yerinin tutmaz. Böbrekler soğuktan hiç hoşlanmazlar. Soğukta fonksiyonlarını tam olarak yerine getiremezler.
Böbreklerin sağlığı için birinci şart su içmektir. İkincisi ise soğuktan etkilenmemelerini sağlamaktır. Böbrek sağlığı için temelde bilinmesi ve yapılması gerekenler bunlardır. Bu iki husus normal fonksiyonlarını yerine getiren böbreği korumak için olanlar. Bunun dışında genetik problemlerin meydana getirdiği sıkıntılar olabilir. Taşların oluşturduğu tıkanmalar olabilir. Böbrek tümörü söz konusu olabilir. Bu gibi problemleri de erken tespit etmek için yılda 1 kez ürolojik bir muayeneden geçerek böbreklerin sağlıklı çalıştığını görmek çok önemlidir. İdrar tahlili gibi basit tetkiklerle de böbreklerin düzgün çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir. Eğer bir sıkıntı varsa bu tetkikler daha kısa sürelerde 3 ay, 6 ay gibi sürelerde de olabilir.
