İdrar yolu enfeksiyonu veya diğer bir ifade ile idrar yolu iltihabı nedir? İdrar yolu iltihabı neden olur? İdrar yolu enfeksiyonun (iltihabının) nedenleri nelerdir? Bebeklerde idrar yolu iltihabı neden olur?
İdrar Yolu İltihabı (Enfeksiyonu) Nedir?
İdrar yolu enfeksiyonu veya idrar yolu iltihabı denildiği zaman böbreklerden başlayarak idrar kanalı, idrar torbası ve idrarın dışarıya atıldığı kanalı içerecek şekilde yapılan idrarın dışarıya atılana kadar geçtiği yolların herhangi bir bölümünde mikroplar ile ortaya çıkacak olan enfeksiyonlara idrar yolu enfeksiyonu adı verilir.
İdrar yolu enfeksiyonu çok sık karşılaşılan en yoğun görülen bir sağlık sorunudur. Mikropların farlı nedenlere bağlı olarak idrar yoluna yerleşmesi sonucu ortaya çıkardığı bulgularla çok can sıkıcı olan tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır.
İdrar Yolu İltihabının, İdrar Yolu Enfeksiyonun Nedenleri Nelerdir?
İdrar yolu enfeksiyonunda sebepler çok çeşitlidir?
İdrar yolu enfeksiyonun oluşma nedeni çocuklarda ve büyüklerde de farklılık arz edebilir. Çocuklarda ve yeni doğan döneminde hamilelik döneminde organların şekillenmesinde ortaya çıkabilecek bir takım problemlerin bunu oluşturabileceğini bilerek bu araştırılır. Erişkin kişilerde ise bir takım alışkanlıklar, yaşam tarzı ve eşlik eden hastalıkların buna zemin hazırlayabileceği düşünülür.
Bebeklerde ve Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Neden Olur?
İdrar yolu iltihabının gelişebilmesi için altta yatan bir sebep olması gerekir. Bir neden olmadan sebepsiz yere idrar yolu iltihabı kolay kolay gerçekleşmez. Çocuklarda özellikle de kız çocuklarında doğuştan gelen ve yapısal olarak anne karnında çocuğun idrar yolları şekillenirken ortaya çıkan bu şekillenme bozukluklarına bağlı oluşma faktörlerine bağlı altta yatan faktörler bunu tetikleyebilir. Bu nedenle gerek kız gerekse erkek çocuklarında yeni doğan döneminde veya 3-4 yaşlarında iken bir enfeksiyonla karşılaşılması halinde bunu önemle dikkate alıp acil bir şekilde tedavi edilmesi gerekir. Büyüklerde ise altta yatan yapısal bir problem olmasa bile ki buda olabilir. Örneğin erkeklerde prostat probleminin enfeksiyonla seyredebileceğini, kadınlarda ise idrar torbası ile ortaya çıkabilen bir basit üşütmenin, alınacak sıvının yetersiz miktarda alınması, idrarın tutulması gibi bir alışkanlıklar neden olabilirken ayrıca şeker hastalığı, nörolojik problemler nedeni ile idrar akımının yeteri kadar olmaması gibi eşlik eden problemlerinde idrar yolu enfeksiyonuna katkı sağlayabileceği bilmek lazım.
Hiç altını ıslatmayan bir çocuk birden bire doğuştan gelmiyorsa bu neden oldu diye araştırıldığında önemli bir bölümünde idrar yolu enfeksiyonu ile karşılaşılabilmektedir.
İdrar yolu enfeksiyonu idrar yolu torbasının çalışma düzenini direk etkiliyor. Kapasitesini, kasılıp idrarı boşaltmasını etkiliyor.
İdrar Yolu İltihabı Nasıl Oluşur?
Erişkinlerde eğer idrarı tam boşaltamıyorsak yapısal bir problem olarak bu idrar yolu iltihabı ortaya çıkarabilir. İdrar yolu enfeksiyonun oluşmasını sağlayabilir.
İdrar yolu iltihabı kadınlar ve yeni doğan kız çocuklarında çok daha fazla oluşmaktadır. Bunun nedeni tamamen yapısal anatomik nedenlerden kaynaklanır. Çünkü idrar torbasından sonra idrarın dışarıya atıldığı kanalın yapısına özelikle uzunluğuna bakıldığı zaman kadınlarda bu erkeklere göre çok daha kısadır. Dışarıda enfeksiyonu oluşturan mikropların çoğunlukla ortaya çıkış şekli olarak kabul edilen aşağıdan yukarıya ilerleyip idrar torbasına erişip orada enfeksiyon oluşturdukları görülür. Bu bakımdan kadınların bu hususta daha dikkati olmaları lazımdır.
Eğer idrar idrar torbasında kalır tam boşalmayacak olursa bunun farklı değişik sebepleri olabilir. Örneğin idrar tutma alışkanlığının olması, hijyen nedeni ile dışarıda tuvalete gitmekten kaçınılması, sabahtan akşama kadar idrarın tutulması son derece yanlış bir alışkanlıktır. İdrarı tutmak hem çocukluk döneminde hemde erişkinlik döneminde idrar yolu iltihabının oluşmasına zemin hazırlar.
Bu nedenle idrar hissinin oluşması ile birlikte mutlaka idrar torbasının boşaltılması gerekir. Bu alışkanlık olabileceği gibi erkeklerde prostatın büyümesine bağlı olarak, kadınlarda idrar torbasının sarkmasına, geçirilen kazalar, sinirsel bir takım problemlere, ameliyatlara bağlı olabilir.
Hamilelik döneminde idrar yolu enfeksiyonu görülebilir bunun en önemli sebebi hamilelikle birlikte ortaya çıkan fizyolojik değişikliklerden hormonal değişikliklerdir. İdrar yollarında onların yapısındaki kasların hormonlardan etkilenmesi nedeni ile idrar biriktirme, atılması gibi fizyolojik fonksiyonlarda değişiklik olabileceği için bu durum enfeksiyonlara zemin hazırlayabilir. Fakat büyüyen çocuğun aşağı doğru büyüdükçe başı ile idrar torbasına bası yapması sanki enfeksiyon varmış gibi az az idrar yapma, sık sık tuvalete gitme gibi belirtiler vereceği gibi veya gene büyüyen çocuğun anne karnında sağda yada soldaki böbrekten gelen kanala baskı yaparak idrarın aşağıya akmasını engelleyen durumlarla da çok sık karşılaşılır.
İdrar yolu enfeksiyonlarında erkeklerde prostat büyümesi, taş hastalığı, kız çocuklarda idrarın geriye kaçması, erkek çocuklarda akım problemi, sünnet olmama gibi hususlar ön plana çıkarken büyüklerde ve çocuklarda tekrarlayan enfeksiyonların araştırılıp tedavisine gidilmelidir. Taş hastalığı da inatçı idrar yolu enfeksiyonun önemli bir nedenidir.
İdrar yolu enfeksiyonları tedavi edilse bile yaşam şekline bağlı bir takım faktörler devam ettiği sürece idrar yolu enfeksiyonun tekrar görülebileceğini bilmek gerekir.
